Zanim Orygenes zyskał sławę teologa, znany był jako doskonały nauczyciel. W rodzinnym mieście, Aleksandrii, kontynuował nauczanie w szkole swojego ojca, który został ścięty w czasie prześladowania chrześcijan przez cesarza Septymiusza Sewera. Obok nauki filozofii, Orygenes zajmował się również wykładami dla katechumenów, którym patronował biskup Aleksandrii, Demetrios. Chwała jego wymowy, jak nazwał dar Orygenesa św. Hieronim, docierała do coraz szerszego grona słuchaczy, budząc u jednych podziw, u drugich zazdrość. Wśród tych ostatnich znalazł się Demetrios. Orygenes, jako świecki nauczyciel, został objęty zakazem głoszenia kazań. Żeby ominąć przeszkody formalne, biskup Cezarei wyświęcił Orygenesa na prezbitera, co na dobre skonfliktowało kaznodzieję z zawistnym Demetriosem i zmusiło do przeprowadzki. Orygenes kontynuował nauczanie w Cezarei, występował jako ekspert w kilku synodach i rozwijał swoją alegoryczną egzegezę Pisma Świętego. Jednocześnie był odważny w podejmowaniu pionierskich teologicznych tematów. Objęty dekretem cesarza Decjusza, został poddany torturom, które choć nie pozbawiły go życia, uniemożliwiły powrót do szkoły i biblioteki. Bogactwo jego myśli przetrwało przede wszystkim dzięki świętym Bazylemu Wielkiemu, Grzegorzowi z Nyssy i Grzegorzowi z Nazjanzu, którzy wybrali jego pisma znane jako Filokalia Orygenesa. W 553 roku na Soborze Konstantynopolitańskim II poglądy Orygenesa zostały potępione, a dzieła skazane na spalenie. Mimo to wiele z nich przetrwało i doczekało się cytowań w dokumentach Soboru Watykańskiego II i w Katechizmie Kościoła Katolickiego.

Zofia Tylutki

Powrót