DO ZAGADNIENIA SZÓSTEGO PRZYSTĘPUJEMY W TEN SPOSÓB: WYDAJE SIĘ, że baranek paschalny nie był główną figurą tego sakramentu.
1. Chrystusa z tego powodu nazywa się „kapłanem według porządku Melchizedeka”, że Melchizedek „ofiarując chleb i wino”, urzeczywistnił figurę ofiary (sacrificium) Chrystusa. Lecz to wyrazistość podobieństwa sprawia, że nazwę jednej rzeczy bierze się od drugiej. Wydaje się zatem, że dar ofiarny (oblatio) złożony przez Melchizedeka był najgłówniejszą figurą tego sakramentu.
2. Przejście przez Morze Czerwone było figurą chrztu, jak jest napisane w 1 Liście do Koryntian (10,2): „Wszyscy ochrzczeni zostali w obłoku i w morzu”. Lecz złożenie ofiary (immolatio) z baranka paschalnego było uprzednie do przejścia przez Morze Czerwone, po którym bezpośrednio była Manna, tak jak Eucharystia następuje po chrzcie. A zatem, Manna jest wyraźniejszą figurą tego sakramentu niż baranek paschalny.
3. Największa moc tego sakramentu tkwi w tym, że wprowadza nas on do królestwa niebieskiego, jako pewnego rodzaju zaopatrzenie na drogę (viaticum). Lecz w najdobitniejszy sposób zostało to wyrażone w figurze sakramentu przebłagania (expiatio), kiedy „najwyższy kapłan raz do roku wchodził nie bez krwi do Świętego Świętych”, jak Apostoł zaświadcza w Liście do Hebrajczyków (9,7.25). Wydaje się zatem, że ta ofiara była wyraźniejszą figurą tego sakramentu niż baranek paschalny.
W PRZECIWIEŃSTWIE DO TEGO, Apostoł powiada w 1 Liście do Koryntian (5,7-8): „Na Paschę naszą ofiarowany został Chrystus. Świętujmy tedy w chlebach przaśnych szczerości i prawdy”.
DAJĄC NALEŻNĄ ODPOWIEDŹ, MÓWIĘ TAK: możemy w tym sakramencie rozważać trzy rzeczy, a mianowicie:
to, co jest sakramentem samym (sacramentum tantum), a więc chleb i wino;
to, co jest rzeczywistością i sakramentem (res et sacramentum), a mianowicie Prawdziwe Ciało Chrystusa; `
to, co jest rzeczywistością samą (res tantum), czyli skutek tego sakramentu.
Otóż, w odniesieniu do tego, co jest sakramentem samym, szczególną figurą tego sakramentu był dar ofiarny Melchizedeka, który ofiarował chleb i wino.
W odniesieniu zaś do samego Chrystusa Umęczonego, który jest zawarty w tym sakramencie, to Jego figurą były wszystkie ofiary Starego Testamentu, a zwłaszcza ofiara przebłagalna, która była składana w sposób najbardziej uroczysty.
Co do skutku zaś, szczególną jego figurą była Manna „mająca w sobie słodkość wszelkiego smaku”, jak jest napisane w Księdze Mądrości (16,20), tak jak i łaska tego sakramentu we wszystkim pokrzepia duszę. Lecz baranek paschalny był prefiguracją tego sakramentu w odniesieniu do każdej z tych trzech rzeczy:
W odniesieniu do pierwszej – ponieważ był spożywany z chlebem przaśnym, jak jest napisane w Księdze Wyjścia (12,8): „Będą jeść mięso i przaśne chleby”.
W odniesieniu do drugiej – ponieważ był składany w ofierze czternastego dnia miesiąca przez całe zgromadzenie synów Izraela, co było figurą Męki Chrystusa, którego zwie się barankiem ze względu na niewinność.
W odniesieniu do skutku – przez krew baranka paschalnego Izraelici zostali ochronieni przed aniołem zagłady i wyprowadzeni z niewoli egipskiej.
I biorąc to pod uwagę, baranka paschalnego uważa się za główną figurę tego sakramentu, ponieważ przedstawia go pod każdym względem.
Na podstawie tego, co powiedziano, odpowiedź na zarzuty jest jasna.
Wykorzystane grafiki:
- Ofiary Abla i Melchizedeka (detal), mozaika z VI w., Basilica di San Vitale w Rawennie, zdjęcie autorstwa Rogera Culosa, udostępnione na licencji CC BY-SA 3.0.
- Jan van Eyck, Adoracja Mistycznego Baranka, detal z Ołtarza Gandawskiego, XV w., katedra św. Bawona w Gandawie.
- Francisco de Zurbarán, Baranek Boży, XVII w., obecnie w Museo del Prado.