„Msza św. Idziego”

DO ZAGADNIENIA DRUGIEGO PRZYSTĘPUJEMY W TEN SPOSÓB: Wydaje się, że do materii tego sakramentu wymagana jest określona ilość chleba i wina.

1. Skutki łaski nie są bowiem mniej uporządkowane niż skutki natury. Lecz, jak jest napisane w II księdze O duszy: „Wszystkim tworom natury wyznaczona została granica oraz miara wielkości i wzrostu”. A zatem, w tym sakramencie, który nazywa się Eucharystią, czyli „dobrą łaską”, dużo bardziej wymagana jest określona ilość chleba i wina.

2. Poza tym, Chrystus nie udzielił szafarzom Kościoła władzy w zakresie tego, co odnosi się do szyderstwa z wiary i jej sakramentów, jak jest napisane w 2 Liście do Koryntian (10,8): „Według władzy, której udzielił mi Bóg na zbudowanie, a nie na zagładę waszą”. Lecz byłoby to powodem do szyderstwa z sakramentu, gdyby kapłanowi zachciało się konsekrować cały chleb, który sprzedaje się na targu i całe wino, które znajduje się w spiżarni. A zatem, nie może tego uczynić.

3. Poza tym, gdyby ktoś miał być ochrzczony w morzu, to nie cała woda zostałaby uświęcona przez formę chrztu, lecz tylko ta, którą obmywa się ciało ochrzczonego. A zatem również w tym sakramencie nie może być konsekrowana nadmierna ilość chleba.

W PRZECIWIEŃSTWIE DO TEGO, wiele jest przeciwstawne do mało, a duży jest przeciwstawny do małego. Lecz nie istnieje tak mała ilość chleba lub wina, która nie mogłaby być konsekrowana. A więc, nie istnieje tak duża ilość, której nie można by konsekrować.

„Cudowne rozmnożenie chleba”

DAJĄC NALEŻNĄ ODPOWIEDŹ, MÓWIĘ TAK: Niektórzy utrzymywali, że kapłan nie mógłby konsekrować ogromnej ilości chleba albo wina, na przykład całego chleba, który sprzedaje się na targu lub całego wina, które znajduje się w beczce. Lecz to nie wydaje się być prawdą. We wszystkich bowiem bytach posiadających materię, zasadę określenia materii czerpie się z przyporządkowania do celu, na przykład materią piły jest żelazo, aby nadawała się do rozcinania. Celem zaś tego sakramentu jest pożytek wiernych. Stąd jest konieczne, by ilość materii tego sakramentu była określana przez zestawienie z pożytkiem wiernych. Lecz ilość materii nie może być określana przez zestawienie z pożytkiem wiernych, którzy są w danej chwili obecni. Gdyby tak było, kapłan posiadający mało parafian nie mógłby konsekrować wielu hostii. Dlatego pozostaje stwierdzić, że materia tego sakramentu jest określana przez zestawienie z pożytkiem wiernych, rozumianych bezwzględnie. Liczba wiernych jest zaś nieokreślona. Toteż nie można twierdzić, że ilość materii tego sakramentu jest określona.

Na kontrargument pierwszy należy odpowiedzieć, że materia każdej naturalnej rzeczy przyjmuje określoną ilość stosownie do zgodności z określoną formą. Lecz liczba wiernych, do których pożytku przyporządkowany jest ten sakrament, jest nieokreślona. Dlatego nie ma podobieństwa.

Na kontrargument drugi należy odpowiedzieć, że władza szafarzy Kościoła przyporządkowana jest do dwóch celów. Po pierwsze, osiągnieciu właściwego skutku; po drugie, osiągnięciu celu skutku. Drugi zaś nie usuwa pierwszego. Stąd, gdy kapłan zamierza konsekrować Ciało Chrystusa ze względu na jakiś zły cel, na przykład, by zakpić lub sporządzić truciznę, to grzeszy z racji zamierzenia złego skutku. Mimo to jednak, z racji udzielonej mu władzy, dokonuje sakramentu.

Na kontrargument trzeci należy odpowiedzieć, że sakrament chrztu dokonuje się przez użycie materii. I dlatego przez formę chrztu nie zostaje uświęcone więcej wody, niż nakazuje potrzeba. Lecz ten sakrament dokonuje się przez konsekrację materii. Dlatego też nie ma podobieństwa.