W czasie ostatnich siedmiu dni Adwentu Kościół modli się wielkimi Antyfonami Adwentowymi. Są to Antyfony do Magnificat po nieszporach, obecnie występują również w skróconej wersji we Mszy świętej, jako werset aklamacji przed Ewangelią. Nazywane są antyfonami „O”, bo każda z nich rozpoczyna się wezwaniem Bożego imienia, zaczerpniętego ze Starego Testamentu w formie wołacza.

19 grudnia „O Radix”

O Korzeniu Jessego, który się wznosisz jako znak dla narodów, przed Tobą zamilkną królowie, a ludy będą się modlić do Ciebie, przyjdź nas wyzwolić, a dłużej nie zwlekaj.

Liczne były proroctwa Starego Testamentu dotyczące oczekiwanego Mesjasza, wszystkie jednak wskazywały zgodnie, że obiecany Pomazaniec Boga będzie pochodził z rodu Dawida. Dlatego wielcy prorocy nazywają Go często Różdżką, Korzeniem, Odroślą Jessego, gdyż, tak jak Dawid był synem Jessego, tak zapowiadany Mesjasz będzie potomkiem tego rodu.

I wyrośnie różdżka z pnia Jessego, wypuści odrośl z jego korzeni. (Iz 11,1)

Owego dnia to się stanie: korzeń Jessego stać będzie na znak dla narodów. Do niego ludy przyjdą po radę i sławne będzie miejsce Jego spoczynku. (Iz 11,10;Rz 15,12)

Oto nadchodzą dni – wyrocznia Pana – kiedy wzbudzę Dawidowi Odrośl sprawiedliwą, będzie panował jako król, postępując roztropnie i będzie wykonywał prawo i sprawiedliwość na ziemi.  (Jer 23,5)

W owym dniu Odrośl Pana stanie się ozdobą i chwałą, a owoc ziemi przepychem i krasą dla ocalałych z Izraela. (Iz 4,2)

Tytuł Odrośl mógł się odnosić do każdego potomka rodu Dawida, toteż proroctwo Zachariasza, choć odnosi się do Zorobabela – budowniczego Świątyni Pańskiej, może również zostać odniesione do zapowiedzianego i oczekiwanego Mesjasza:

…albowiem ześlę sługę mego – Odrośl. (Za 3,8)

Tak mówi Pan Zastępów: Przyjdzie mąż, a imię Jego Odrośl. Na miejscu swoim wyrośnie i zbuduje świątynię Pańską. (Za 6,12)

Zapowiadany Król – potomek Dawida będzie tym, który wprowadzi rządy sprawiedliwości i pokoju  (…rozsądzi biednych sprawiedliwie i pokornym w kraju wyda słuszny wyrok -Iz 11,4), a także przywróci rajski porządek, w którym …wilk zamieszka wraz z barankiem, pantera z koźlęciem razem leżeć będą, cielę i lew paść się będą pospołu i mały chłopiec będzie je poganiał (Iz 11,6).

W Pierwszej Księdze Samuela napisane jest, że po namaszczeniu na króla, Dawida opanował Duch Pański, a prorok Izajasz zapowiada, że gdy wyrośnie Różdżka z pnia Jessego, …spocznie na niej Duch Pański, duch mądrości i rozumu, duch rady i męstwa, duch wiedzy i bojaźni Pańskiej (Iz 11,2).  Ewangeliści zgodnie zaświadczają, że w czasie chrztu w Jordanie, na Jezusa zstąpił Duch Boży ( Mt 3, 16-17; Mk 1,10; Łk 3,22; J 1,32-34), natomiast w Księdze Apokalipsy sam Jezus ogłasza: Ja jestem Odrośl i Potomstwo Dawida. (Ap 22,16)

Proroctwo Izajasza o cierpiącym Słudze Pańskim przepowiada, że wobec bezmiaru cierpienia, jakiego dozna …mnogie narody się zdumieją, królowie zamkną przed Nim usta, bo ujrzą coś, czego nigdy im nie opowiadano i pojmą coś niesłychanego. (Iz 52,15).

Pojmą również, że zbawienie wysłużone na Krzyżu przez Jezusa Chrystusa będzie miało charakter uniwersalny, że jest to zbawienie, które Bóg …przygotował wobec wszystkich narodów: światło na oświecenie pogan i chwałę ludu twego, Izraela. (kantyk Symeona – Łk 2,30)

20 grudnia „O Clavis”

O Kluczu Dawida i Berło domu Izraela, Ty, który otwierasz, a nikt zamknąć nie zdoła, zamykasz, a nikt nie otworzy, przyjdź i wyprowadź z więzienia człowieka pogrążonego w cieniu śmierci.

Klucz jest symbolem władzy – tylko prawowity właściciel domu ma do niego klucze i przywilej zamykania i otwierania. Księga Apokalipsy ukazuje nam postać Baranka, jako tego, który … ma klucz Dawida, Ten, co otwiera, a nikt nie zamknie i Ten, co zamyka, a nikt nie otwiera. (Ap 3,7) Tekst z Apokalipsy nawiązuje do fragmentu Księgi Izajasza, przywołującego historię odebrania władzy uzurpatorowi i przekazania jej w godne ręce …władzę oddam w jego ręce; on będzie ojcem dla mieszkańców Jeruzalem oraz dla domu Judy. Położę klucz domu Dawidowego na jego ramieniu; gdy on otworzy, nikt nie zamknie, gdy on zamknie, nikt nie otworzy. (Iz 22,21-22)

Księga Apokalipsy przedstawia zmartwychwstałego Chrystusa, jako tego, który ma klucze śmierci i Otchłani, bo jako jedyny przeszedł przez bramy śmierci i Otchłani i ma moc wyprowadzania ludzi z tego stanu. Chrystus – Zbawiciel ma również moc uwalniania człowieka z niewoli grzechu, może więc wypuścić na wolność tych, którzy przez swój grzech Siedzieli w ciemnościach i mroku, więźniowie nędzy i żelaza (Ps 107,10), a prorok Izajasz przedstawia mającego się pojawić Sługę Pańskiego jako tego, który otworzy oczy niewidomym, z zamknięcia wypuści jeńców, z więzienia tych, co mieszkają w ciemności (Iz 42,7). W Ewangelii św. Łukasza Zachariasz, napełniony Duchem Świętym prorokuje na temat nadchodzącego Mesjasza, że został On posłany by wybawić tych, co mieszkają w mroku i cieniu śmierci (Łk 1,79).

Zabity i Zmartwychwstały Mesjasz – Boży Baranek –  otrzymuje w księdze Apokalipsy tajemniczą księgę zamkniętą na siedem pieczęci, bo tylko On ma moc i prawo ją otworzyć (Ap 5,2). Jako jedyny i prawowity Syn Boga Ojca ma do niej prawo. Tylko On zna i rozumie sens całej rzeczywistości i tylko przez Niego ludzkość może poznać i rozszyfrować zagadkę świata i poznać odpowiedzi na wszystkie najtrudniejsze ludzkie pytania.

Księga Liczb zapowiada mającego nadejść obrońcę i wyzwoliciela Izraela, który pokona wszystkich jego wrogów jako Wschodzącą gwiazdę z Jakuba i podnoszące się berło z Izraela (Lb 24,17)

21 grudnia „O Oriens”

O Wschodzie, Blasku światłości  i Słońce sprawiedliwości, przyjdź i oświeć żyjących w mroku i cieniu śmierci.

Wschodzące Słońce (z gr. Anatole – Wschód) jest jednym z tytułów mesjańskich. W Ewangelii św. Łukasza, w prorockiej wizji Zachariasza dotyczącej mającego się pojawić Mesjasza i spełnienia Bożych obietnic danych Izraelowi pojawia się zapowiedź, że dzięki serdecznej litości naszego Boga nawiedzi nas Słońce Wschodzące z wysoka, aby zajaśnieć tym, co w mroku i cieniu śmierci mieszkają. (Łk 1,78-79) Ludzkość pogrążona w niewoli grzechu i śmierci potrzebuje światła, bo tylko dzięki obecności światła możliwe jest odkrycie prawdy o tym, co nas otacza i o nas samych. Dlatego w wielu zapowiedziach mesjańskich pojawia się motyw światła, które będzie towarzyszyło nadchodzącemu Pomazańcowi:

Wschodzi gwiazda z Jakuba (Lb 24,17)

A dla was, czczących moje imię, wzejdzie słońce sprawiedliwości i uzdrowienie w jego skrzydłach. (Mal 3,20)

Naród kroczący w ciemnościach ujrzał światłość wielką; nad mieszkańcami kraju mroków światło zabłysło. (Iz 9,1)

Ja, Pan powołałem cię słusznie, ująłem cię za rękę i ukształtowałem, ustanowiłem cię przymierzem dla ludzi, światłością dla narodów, abyś otworzył oczy niewidomym, ażebyś z zamknięcie wypuścił jeńców, z więzienia tych, co mieszkają w ciemności. (Iz 42,6-7)

Kto wzbudził ze wschodu tego, którego wkroczenia domaga się sprawiedliwość? (Iz 41,2a)

Prolog do Ewangelii św. Jana pisze o Boskim Logosie, że W Nim było życie, a życie było światłością ludzi, a światłość w ciemności świeci i ciemność jej nie ogarnęła.  (J 1,4-50)  Zaś sam Jezus Chrystus przemawia w Ewangelii Janowej słowami: Ja jestem światłością świata. Kto idzie za Mną, nie będzie chodził w ciemności, lecz będzie miał światło życia. (J 8,12)

Księga Apokalipsy opisując mające powstać na końcu czasów Niebieskie Jeruzalem, zapowiada, że Bożemu Miastu nie trzeba słońca ni księżyca, by mu świeciły, bo chwała Boga je oświetliła, a jego lampą – Baranek. I w jego świetle będą chodziły narody… (Ap 21, 23-24); I będą oglądać jego oblicze, a imię Jego – na ich czołach. I już nocy nie będzie. A nie potrzeba im światła lampy ani światła słońca, bo Pan Bóg będzie świecił nad nimi i będą królować na wiek wieków. (Ap 22,4-5),  bo, jak już wcześniej zapowiedział prorok Izajasz; Już słońca mieć nie będziesz w dzień jako światła ani jasność księżyca nie zaświeci tobie, lecz Pan ci będzie wieczną światłością i Bóg twój – twoją ozdobą. Twe słońce nie zajdzie już więcej i księżyc twój się nie zaćmi, bo Pan ci będzie światłością wieczną i skończą się dni twej żałoby. (Iz 60,19-20)

Magdalena Zubrzycka