Ewangeliarz koronacyjny Świętego Cesarstwa Rzymskiego

1.1. Dabar – słowo

Zdaniem Hebrajczyków słowo, czyli dabar, jest jakby przedłużeniem mocy człowieka. Dlatego nie odróżniali oni człowieka od jego słowa. W konsekwencji uważali, że im potężniejszy człowiek, tym większa moc jego słowa. Z tej racji tak wielkie znaczenie przypisywali błogosławieństwu, przekleństwu i nadawaniu imienia. Słowo Boga ma oczywiście największą moc, ponieważ Bóg jest kimś najpotężniejszym. Słowo Boga jest więc Jego „przedłużeniem”, nie jest czymś wobec Niego zewnętrznym. Bóg jest więc realnie w swoim słowie, jest ono bowiem Nim samym. Łatwo więc zrozumieć, że dabar jest również aktem, czynem, zdarzeniem. Jest zmieniającym rzeczywistość, żywym ujawnieniem się mówiącego.

1.2. Trzy funkcje słowa.

Słowo ludzkie posiada trzy funkcje:

1. Informacyjną – przekazuje wiadomość o jakimś stanie rzeczy.
2. Ekspresyjną – wyraża myśl mówiącego i jego zaangażowanie uczuciowe.
3. Alokucyjną – oczekuje reakcji, odpowiedzi, dialogu.

Te trzy funkcje możemy dostrzec w słowie Bożym przekazanym nam ludzkim językiem. Na przykład w Oz 11,1-4:

„Miłowałem Izraela, gdy jeszcze był dzieckiem, i syna swego wezwałem z Egiptu. Im bardziej ich wzywałem, tym dalej odchodzili ode Mnie, składali ofiary Baalom i bożkom palili kadzidła. A przecież Ja uczyłem chodzić Efraima, na swe ramiona ich brałem; oni zaś nie rozumieli, że przywracałem im zdrowie. Pociągnąłem ich ludzkimi więzami, a były to więzy miłości. Byłem dla nich jak ten, co podnosi do swego policzka niemowlę – schyliłem się ku niemu i nakarmiłem go”.

1.3. Różne sposoby objawiania się Boga.

Bóg objawia się na różne sposoby:

1. Przez stworzenie mocą swojego słowa.
2. Przemawiając do człowieka, czy to wprost, czy przez innych ludzi.
3. Przez Syna.

Ad 1. Objawianie się Boga przez stworzenie

Bóg objawia siebie już przez fakt stworzenia swoim słowem (objawienie kosmiczne). Świat stworzony jest księgą mówiącą człowiekowi o miłości Boga do niego.

Ps 33,6: „Przez słowo Pana powstały niebiosa i wszystkie ich zastępy przez tchnienie ust Jego”.

Ps 33,9: „Bo On przemówił, a wszystko powstało, On rozkazał, i zaczęło istnieć”.

W pierwszym rozdziale Księgi Rodzaju znajduje się 10 stwórczych wypowiedzi Boga. Później Bóg objawia Dekalog, czyli „10 słów”. 10 słów stwarza świat i 10 słów tworzy Lud Boży.

Ad. 2. Objawianie się Boga przez przemówienie do człowieka

„Bóg rozmawiający z Hiobem”

To, że Bóg przemówił do Izraela jest powodem do dumy. Prawdziwy Bóg mówi, zaś bożki pogańskie „Mają usta, ale nie mówią” (Ps 115,5). Bóg Prawdziwy wchodzi więc w dialog z człowiekiem. Ta rozmowa realizuje się w historii. Bóg nie szokuje człowieka, objawia się stopniowo, uwzględnia też kontekst życia człowieka i możliwości przyjęcia przezeń pewnych prawd. Bóg wiedział, że Izrael żył wśród ludów pogańskich i wiedział, ile może od niego wymagać. Objawione przez Boga treści zostają przekazane następnym pokoleniom, aby wszyscy pamiętali jak wielkie rzeczy Bóg uczynił. Dzięki temu przekazowi Izrael uczył się ufać Bogu i kształtować swoją relację z Nim. Poznawał też logikę Bożego działania, zbierał różne doświadczenia w jedną całość, jak Maryja, która „chowała wiernie wszystkie te sprawy w swym sercu” (Łk 2,51).

Bóg wypowiedział swoje słowo przez słowo ludzkie. Słowo Boga dostosowało się do wymagań ludzkiego języka i mentalności, przyoblekło się w ludzki język z wszystkimi ograniczeniami, właściwościami gramatycznymi, zgodnie z ówczesnym poziomem wiedzy, podobnie jak we wcieleniu Chrystus przyjął wszystko, co ludzkie, z wyjątkiem grzechu. Chrystus nie stał się człowiekiem poza czasem i przestrzenią, ale wszedł w konkretną epokę, naród, rodzinę, zwyczaje. Słowo, które stało się ciałem, ogołociło się, a więc – mówiąc językiem św. Pawła – doznało kenozy. Podobnie jest ze Słowem Bożym utrwalonym w Piśmie Świętym – myśl Boga staje się tu pokornie myślą ludzką.

Ad 3. Objawianie się Boga przez Syna

Hbr 1,1: „Wielokrotnie i na różne sposoby przemawiał niegdyś Bóg do ojców [naszych] przez proroków, a w tych ostatecznych dniach przemówił do nas przez Syna”.

Jezus jest ostatecznym słowem Boga, które nadaje sens, jedność i spójność wszystkim formom objawiania się Boga. Przez Chrystusa – Słowo wcielone – Bóg powiedział wszystko i ostatecznie objawił swoje Imię.

J 17,6: „Objawiłem imię Twoje ludziom, których Mi dałeś ze świata. Twoimi byli i Ty MI ich dałeś, a oni zachowali słowo Twoje”.

Fernando Gallego, „Chrystus błogosławiący”

Tylko w Nim można poprawnie odczytać Stary Testament. Jeśli czyta się go bez znajomości Słowo wcielonego, wtedy spoczywa na naszych sercach zasłona.

2 Kor 3,14-16: „I tak aż do dnia dzisiejszego, gdy czytają Stare Przymierze, pozostaje [nad nimi] ta sama zasłona, bo odsłania się ona w Chrystusie. I aż po dzień dzisiejszy, gdy czytają Mojżesza, zasłona spoczywa na ich sercach. 'A kiedy, ktoś zwraca się do Pana, zasłona opada’”.

Cały Stary Testament prowadzi do Niego. Św. Augustyn trafnie to wyraził, mówiąc: Novum Testamentum in Vetere latet, Vetus in Novo patet: „Nowy Testament w Starym się ukrywa, Stary w Nowym się odkrywa”. A zatem, zanim Chrystus objawił się w ciele, objawił się w Piśmie Świętym Starego Testamentu.

W Chrystusie spełniają się wszystkie obietnice i proroctwa Starego Testamentu:

2 Kor 1,19: „Syn Boży, Chrystus Jezus, Ten, którego głosiłem wam ja i Sylwan, i Tymoteusz, nie był 'tak’ i 'nie’, lecz dokonało się w Nim 'tak’. Albowiem ile tylko obietnic Bożych, wszystkie w Nim są 'tak’. Dlatego też przez Niego wypowiada się nasze 'Amen’ Bogu na chwałę”.

1 P 1,11: Badali oni, kiedy i na jaką chwilę wskazywał Duch Chrystusa, który w nich był i przepowiadał cierpienia [przeznaczone] dla Chrystusa i mające potem nastąpić uwielbienia.

J 5,39-40: Badacie Pisma, ponieważ sądzicie, że w nich zawarte jest życie wieczne: to one właśnie dają o Mnie świadectwo. A przecież nie chcecie przyjść do Mnie, aby mieć życie.

Łk 24,44: Potem rzekł do nich: 'Musi się wypełnić wszystko, co jest napisane o Mnie w Prawie Mojżesza, u Proroków i w Psalmach’”.

Danuta Piekarz