Francisco Suárez był hiszpańskim jezuitą, jednym z pierwszych członków Towarzystwa Jezusowego, który zapisał się w jego historii jako wybitny filozof, ale przede wszystkim teolog.
Urodził się w Granadzie, w 1548 r. Do zakonu wstąpił w wieku szesnastu lat. Kształcił się w Salamance, a następnie przez wiele lat nauczał w Vallaloid, Rzymie, Alcalá, Coimbrze. Zmarł w Lizbonie w 1617 roku.
Suárez był teologiem niezmiernie oryginalnym: choć pierwszym bliskim mu systemem teologicznym był tomizm, potrafił on wedle własnej oceny tworzyć nowe koncepcje przez łączenie go ze szkotyzmem, czy nominalizmem. Wzorem świętego Tomasza studiował zagadnienia w bardzo szerokim zakresie tematycznym, poruszając kwestie zawarte w Summa theologiae, wzbogacając je o rozważania o charakterze mistycznym, czy refleksje związane z humanizmem. Stawiał sobie za cel skonfrontowanie klasycznej doktryny z ideami protestantyzmu czy racjonalizmu. Dzięki swemu starannemu wykształceniu był również w stanie stworzyć pierwszy uporządkowany wykład metafizyki w dziele Disputationes Metaphysicae. Było to szczególnie ważne, ponieważ aż do jego czasów posługiwano się systematyką Arystotelesa, która z założenia nie była wyczerpująca.
Pokrótce wspominając główne koncepcje teologiczne Suáreza, trzeba wspomnieć o kilku z nich.
- Po pierwsze, jezuita stwierdził, że ponieważ Bóg jest bytem niematerialnym, nie jest możliwe jakiekolwiek doświadczanie Go w codziennym życiu, a poznanie Go jest możliwe jedynie przy wykorzystaniu narzędzi metafizycznych.
- Sformułował również naukę o łasce, zgodnie z którą łaska udzielona człowiekowi jest skuteczna o tyle, o ile człowiek ją przyjmie. Aby uniknąć uzależniania efektu działania Bożego od woli ludzkiej, Suárez stwierdza, że Bóg stwarza łaskę po rozeznaniu czy człowiek przyjmie ją, jeśli mu się jej udzieli.
- W rozważaniach o Trójcy Świętej hiszpański zakonnik przedstawił koncepcję, według której „relatywne istnienia są doskonałościami substancji boskiej”. Była to obrona wiary w jednego Boga, z jednoczesnym wyznawaniem istnienia trzech Osób Boskich.
Monika Buszko
Tekst powstał w oparciu o następujące źródła:
- José Luis Illanes, Josep Ignasi Saranyana, Historia teologii, Kraków: Wydawnictwo M, s. 219-223.
- Giuseppe Angelini, Giuseppe Colombo, Marco Vergottini, Historia teologii IV, Epoka nowożytna, Kraków: Wydawnictwo M, s. 216-219.