W czasie ostatnich siedmiu dni Adwentu Kościół modli się wielkimi Antyfonami Adwentowymi. Są to Antyfony do Magnificat po nieszporach, obecnie występują również w skróconej wersji we Mszy świętej, jako werset aklamacji przed Ewangelią. Nazywane są antyfonami „O”, bo każda z nich rozpoczyna się wezwaniem Bożego imienia, zaczerpniętego ze Starego Testamentu w formie wołacza. Tradycja przypisuje autorstwo Grzegorzowi Wielkiemu, a obecny ich układ Amalariuszowi z Metzu (IXw.).  Pierwsze litery Antyfon, pomijając”o”, czytane od tyłu tworzą akrostych: „ero cras”, co znaczy „jutro przybędę”.

22 grudnia „O Rex”

O Królu narodów przez nie upragniony, kamieniu węgielny Kościoła, przyjdź zbaw człowieka, którego utworzyłeś z prochu ziemi.

„Chrystus Pantokrator i Sąd Ostateczny”

Od czasów niewoli babilońskiej Izrael nie miał ziemskiego króla, dlatego oczekiwanie Izraelitów na nowego króla i nowe królestwo było bardzo silne. Oczekiwano nowego Dawida – Mesjasza, który stanie na czele wskrzeszonego królestwa Izraela. W wyniku tego miało powstać zapowiadane przez proroków Królestwo Mesjańskie – państwo idealne, wspaniałe i sprawiedliwe. Jednak wyobrażenia żydów dotyczące mającego nadejść Króla – Mesjasza były zupełnie różne od ich realizacji, chociaż Pisma Proroków dokładnie zapowiedziały to wszystko, co spełniło się w osobie i posłannictwie Jezusa Chrystusa. Sam Jezus, sądzony przez Piłata, przyznaje, że jest królem, ale Jego królestwo, nie jest z tego świata i nie rządzi się jego prawami (J 18,33-37).  Zaś proroctwa mesjańskie ukazują mającego nadejść króla Izraela, jako człowieka o niezwykłej pokorze, wyrzekającego się królewskiego przepychu :

Raduj się wielce, Córo Syjonu, wołaj radośnie, Córo Jeruzalem! Oto Król twój jedzie do ciebie, sprawiedliwy i zwycięski. Pokorny – jedzie na osiołku, na oślątku, źrebięciu oślicy. (Za 9,9)

To proroctwo zrealizowało się w pełni w czasie wjazdu Chrystusa do Jerozolimy (Mt 21,1-10). Rozdźwięk pomiędzy oczekiwaniami żydów, a tym, co przyniósł na świat Jezus z Nazaretu, spowodował rozczarowanie i odrzucenie przez część Narodu Wybranego, na czele z jego elitą. To rozczarowanie i odrzucenie przepowiedział sam Jezus w czasie rozmowy z arcykapłanami i starszymi ludu w świątyni (Mt 21, 23-44), cytując słowa Psalmu 118: … kamień odrzucony przez budujących stał się kamieniem węgielnym. Pan to sprawił i cudem jest w naszych oczach.

Ten sam Psalm cytuje św. Piotr zarzucając starszyźnie żydowskiej udział w ukrzyżowaniu Chrystusa Pana (Dz 4,8-11). Jednak Jezus Chrystus, pomimo odrzucenia, stał się zaczątkiem i fundamentem nowego Kościoła oraz Głową dla Kościoła (Ef 1,22-23). Stał się dla swojego Kościoła tym, czym jest kamień węgielny dla budowli, a zatem łączy i wiąże konstrukcję w zwartą i mocną całość. Święty Paweł podkreśla w Liście do Efezjan (2,20-22), że Kościół Boży został zbudowany na fundamencie apostołów i proroków, ale głowica węgła jest sam Jezus Chrystus, który zespala całą budowlę.

Obraz ukształtowanego z gliny człowieka przywodzi na myśl Księgę Rodzaju (2,7), a także fragment z Księgi Izajasza:

A jednak, Panie, Ty jesteś naszym Ojcem. My jesteśmy gliną, a Ty naszym twórcą. Wszyscy jesteśmy dziełem rąk Twoich. (Iz 64,7)

23 grudnia „O Emmanuel”

O Emmanuelu, nasz Królu i Prawodawco, oczekiwany zbawicielu narodów, przyjdź, aby nas wybawić nasz Panie i Boże.

„Chrystus Emmanuel”

Ostatnia z antyfon rozpoczyna się imieniem Mesjasza, zapowiedzianym w Księdze Proroka Izajasza: Dlatego Pan sam da wam znak: oto Panna pocznie i porodzi Syna, i nazwie Go imieniem EMMANUEL. (Iz 7,14), co święty Mateusz Ewangelista przytacza w słowach skierowanych przez Anioła do Józefa, męża Maryi: Oto Dziewica pocznie i porodzi Syna, któremu nadadzą imię Emmanuel, to znaczy Bóg z nami (Mt 1,23) Potwierdzenie tych słów znajdziemy w Prologu do Ewangelii Św. Jana, gdzie Ewangelista pisze o Słowie, które stało się ciałem i zamieszkało wśród nas. (J 1,14), zaś sam Jezus Chrystus przed swoim Wniebowstąpieniem obiecuje: A oto Ja jestem z wami przez wszystkie dni, aż do skończenia świata. (Mt 28,20b)

Chrystus jako Król,  Prawodawca i Zbawiciel zapowiedziany jest w proroctwie Izajasza:

Albowiem Pan jest naszym sędzią, Pan jest naszym prawodawcą, Pan jest naszym królem! On nas zbawi! (Iz 33,22)

Ostatnie słowa antyfony odnoszą się do  Księgi Apokalipsy: Godzien jesteś, Panie i Boże nasz, odebrać chwałę i cześć i moc, bo Ty stworzyłeś wszystko…

AMEN! PRZYJDŹ PANIE JEZU!

Magdalena Zubrzycka