Gdy rozmawia się dzisiaj o zbawieniu i wspomina się w tym kontekście o Kościele to prawie na pewno ktoś zapyta: „A co z tymi, którzy nie należą do Kościoła? Czy oni też będą zbawieni?”. W tej dyspucie chcielibyśmy zebrać jak najwięcej materiałów dotyczących tego właśnie, szeroko dyskutowanego dziś, zagadnienia. Czy rzeczywiście należenie do Kościoła jest konieczne do zbawienia? Co myśleli o tym Ojcowie Kościoła? Co myślą współcześni teologowie?
Komentarz biblijny: „Panie, czy tylko nieliczni będą zbawieni?” (Łk 13,23b)
Ludzie często sobie i innym stawiają pytania typu tego zawartego w tytule. Napędzane są one ciekawością i lękiem. Jednak nie ma w tym nic dziwnego, ponieważ dotyczą one kwestii dla wielu ludzi fundamentalnych, związanych z […]
Przeczytaj całośćKomentarz biblijny: „Kto nie jest przeciwko wam, ten jest z wami” (Łk 9,50b)
Święty Łukasz Ewangelista przytacza krótką rozmowę Jana z Jezusem (Łk 9,49-50). Apostoł informuje Go o spotkaniu z pewnym człowiekiem, który wyrzucał demony w Jego imię. Uczniowie zabronili mu tego typu działalności – Jezus natomiast nakazuje, […]
Przeczytaj całośćKomentarz biblijny: „Nawet proch, który z waszego miasta przylgnął nam do nóg, strząsamy wam” (Łk 10,11a)
Cytowany w tytule fragment pochodzi z Ewangelii św. Łukasza. Są to słowa Jezusa, które poleca swoim uczniom wygłosić publicznie do tych, którzy odrzucą Jego posłańców proklamujących nadejście królestwa Bożego i udających się w Jego imieniu […]
Przeczytaj całośćPodsumowanie: Historia formuły „extra Ecclesiam nulla salus” (cz. II)
Radykalną zmianę w spojrzeniu na sprawy związane ze zbawieniem przyniosła epoka odkryć geograficznych, kiedy okazało się, że na świecie nie znają Chrystusa nie tylko pojedynczy ludzie, ale całe narody i kontynenty. W związku z tym […]
Przeczytaj całośćPodsumowanie: Historia formuły „extra Ecclesiam nulla salus” (cz. I)
Formuła „poza Kościołem nie ma zbawienia” pojawiła się mniej więcej w połowie III w., jednocześnie na Wschodzie u Orygenesa i na Zachodzie u Cypriana z Kartaginy. Śledząc losy formuły, trzeba zwracać uwagę na to, by […]
Przeczytaj całośćUzupełnienia: Św. Augustyn o zasadzie „extra Ecclesiam nulla salus”
Mówiąc o wpływie św. Augustyna na rozwój formuły „Poza Kościołem nie ma zbawienia” na ogół przede wszystkim podkreśla się, że przyczynił się on znacząco do radykalizacji tej koncepcji. Rzeczywiście, Doktor z Hippony bardzo mocno akcentował […]
Przeczytaj całośćUzupełnienia: Św. Justyn Męczennik o zasadzie „extra Ecclesiam nulla salus” (cz. II)
Oba odcinki tekstu są jedynie skrótem całego artykułu. Całość można pobrać tutaj. Teologia Logosu Apologeta z Flavia Neapolis w swojej nauce na temat natury Boga łączy zarówno myśl biblijną, jak i filozoficzną spekulację[1]. Uczy, że Bóg jest […]
Przeczytaj całośćUzupełnienia: Św. Justyn Męczennik o zasadzie „extra Ecclesiam nulla salus” (cz. I)
Oba odcinki tekstu są jedynie skrótem całego artykułu. Całość można pobrać tutaj. Myśl świętego Justyna Męczennika (ok. 100-167) stanowi częstą inspirację dla współczesnej dyskusji nad zasadą Extra Ecclesiam nulla salus. Bywa ona przy tym interpretowana na […]
Przeczytaj całość19. Formuła „extra Ecclesiam nulla salus” w kontekście Deklaracji „Dominus Iesus”
Deklaracja Dominus Iesus wydana została w 2000 r. przez Kongregację Nauki Wiary. Powstała, aby powtórzyć i podkreślić, że Jezus Chrystus jest Jedynym, w którym jest zbawienie, a jednocześnie przypomnieć, że zbawienie to jest powszechne dla […]
Przeczytaj całość18. Hans Urs von Balthasar i krytyka koncepcji „anonimowego chrześcijaństwa”
W dziele Cordula albo o świadectwie chrześcijanina szwajcarski teolog Hans Urs von Balthasar podejmuje tematykę sytuacji chrześcijanina we współczesnym świecie. Przedstawia tę sytuację w kontekście nowych prądów i idei pojawiających się w teologii w ostatnich […]
Przeczytaj całość17. „Anonimowy chrześcijanin” Karla Rahnera
Koncepcja „anonimowego chrześcijanina” jezuickiego teologa Karla Rahnera (1904-1984) jest wynikiem próby rozwiązania napięcia pomiędzy przekonaniem o tym, że do zbawienia konieczna jest prawdziwa wiara w Jezusa Chrystusa a uznaniem powszechności zbawczej woli Boga. Koncepcja ta […]
Przeczytaj całość16. Zasada „Extra Ecclesiam nulla salus” w kontekście konstytucji dogmatycznej „Lumen gentium”
Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium powstała już w niespełna dwadzieścia lat po poprzednim dokumencie rozwijającym teologię Kościoła, czyli encyklice Mystici Corporis Christi Piusa XII, i miała znaczący wpływ na współczesne podejście do eklezjologii. Lumen gentium […]
Przeczytaj całość15. Sprawa o. Leonarda Feeney’a
Wiosną 1949 r. trzech świeckich profesorów Boston College zostało usuniętych z uczelni przez rektora. Powodem był głoszony przez nich pogląd, że ci ludzie, którzy nie należą do widzialnej rzeczywistości Kościoła katolickiego, nie mogą być zbawieni. […]
Przeczytaj całość14. Encyklika „Mystici Corporis Christi” Piusa XII
Pius XII (Eugenio Maria Giuseppe Giovanni Pacelli) był 260. papieżem. Jego pontyfikat przypadł na lata 1939-1958. Najważniejsze encykliki napisane przez niego to: Summi Pontificatus (1939), Mystici Corporis Christi (1943), Divino afflante Spiritu (1943), Mediator Dei […]
Przeczytaj całośćKomentarz biblijny: „Niech ogień spadnie z nieba i pochłonie ich”
W kontekście rozważań na temat zbawienia przychodzącego w Chrystusie i jego przyjęcia przez człowieka, a także istnienia zbawienia w Kościele i poza nim warto zwrócić uwagę na krótki fragment z Ewangelii św. Łukasza (Łk 9, […]
Przeczytaj całość13. Zasada „Extra Ecclesiam…” w XIX w.
XIX wiek wytyczył formule Extra Ecclesiam... dwa zupełnie różne kierunki rozwoju. Pierwszy był odpowiedzią na szerzący się od poprzedniego stulecia indyferentyzm. Uwypuklenie negatywnej interpretacji formuły i nazywanie jej dogmatem stało się z jednej strony orężem do […]
Przeczytaj całość12. Zasada „Extra Ecclesiam…” w czasach Oświecenia (XVIII w.)
Nowożytność, zapoczątkowana wielkimi odkryciami geograficznymi, a kształtująca się głównie w XVII wieku, uzyskała swoją najpełniejszą formę w Oświeceniu, przypadającym na XVIII stulecie. Gruntowne zmiany, do których dochodziło u progu nowego okresu, nie ominęły także Kościoła […]
Przeczytaj całośćKomentarz biblijny: „Kto nie jest ze Mną, jest przeciwko Mnie”
Kto nie jest ze Mną, jest przeciwko Mnie, a kto nie zbiera ze Mną, rozprasza – to słowa z Ewangelii św. Łukasza (Łk 11,23), które mogą rodzić w czytelnikach rozmaite pytania. Na czym polega "bycie" z […]
Przeczytaj całość11. Jansenizm a zasada „Extra Ecclesiam…”
W XVII w. dzieje zasady Extra Ecclesiam..., na które taki wpływ miały wcześniej wielkie odkrycia geograficzne, zyskały nową odsłonę. W reakcji na odwołujące się do doświadczeń misyjnych głosy mówiące o powszechności łaski i możliwości zbawienia […]
Przeczytaj całość10. Zasada „Extra Ecclesiam…” a odkrycie Nowego Świata – cd.
W atmosferze takich dyskusji, jak opisano w poprzednim artykule, rozgrywał się Sobór Trydencki. Spośród wymienionych już teologów, Soto i Vega brali udział w pracach nad redakcją dekretu o usprawiedliwieniu, rozumianego jako przejście od stanu bycia […]
Przeczytaj całość10. Zasada „Extra Ecclesiam…” a odkrycie Nowego Świata
Do czasu wielkich odkryć geograficznych XV w. zasadę extra Ecclesiam... odnoszono do sytuacji pogan, żydów, muzułmanów oraz heretyków i schizmatyków. Zakładano, że wszyscy już poznali Dobrą Nowinę, a tym samym jej odrzucenie jest ich winą – […]
Przeczytaj całość9. Zasada „Extra Ecclesiam…” a Sobór Florencki
Co najmniej do połowy XV w. zasada extra Ecclesiam nulla salus przetrwała w swej najbardziej zradykalizowanej formie, utworzonej przez Fulgencjusza z Ruspe. Powszechne stosowanie tej formuły potwierdzają dokumenty jednego z soborów ekumenicznych, Soboru Florenckiego, trwającego […]
Przeczytaj całość8. Zasada „Extra Ecclesiam…” u św. Tomasza z Akwinu – cd.
Podobnie jak św. Augustyn, św. Tomasz z Akwinu rozróżnia między sytuacją ludzi żyjących przed i po przyjściu Chrystusa[1]. W rozważaniach o rozwoju artykułu wiary powołuje się na słowa św. Grzegorza, mówiące o stopniowym objawianiu przez […]
Przeczytaj całość8. Zasada „Extra Ecclesiam…” u św. Tomasza z Akwinu
Św. Tomasz z Akwinu zasadę "Poza Kościołem nie ma zbawienia" wyraża niejednokrotnie za pomocą paralelnych zdań: "Bez męki Chrystusa nie ma zbawienia", "Poza Ciałem Mistycznym nie ma zbawienia", "Bez chrztu nie ma zbawienia", "Bez wiary […]
Przeczytaj całość7. Zasada „Extra Ecclesiam…” w bulli „Unam Sanctam”
Bulla papieża Bonifacego VIII "Unam sanctam" powstała w roku 1302. Powodem jej powstania był konflikt pomiędzy papieżem a królem Francji Filipem Pięknym, dotyczący praw króla do ziemskich dóbr duchowieństwa. Bonifacy VIII rozpoczyna swój dokument od mocnego […]
Przeczytaj całość6. Nauczanie Kościoła o zasadzie „Extra Ecclesiam…” do Soboru Florenckiego
Jeszcze w epoce patrystycznej, w V i VI wieku, formuła „Poza Kościołem nie ma zbawienia”, pierwotnie ukuta przez wielkie autorytety, zaczęła nabierać oficjalnego charakteru, pojawiając się w dokumentach Kościoła o różnej randze, między innymi w […]
Przeczytaj całość5. Fulgencjusz z Ruspe o zasadzie „Extra Ecclesiam…”
Imię Fulgencjusza (467/68-533), biskupa Ruspe, którego do wyboru drogi życiowej zainspirować miała homilia św. Augustyna do Psalmu 36, przywoływane jest najczęściej w związku z nauką o Bożej łasce i sformułowaniem "poza Kościołem nie ma zbawienia" […]
Przeczytaj całość4. Orygenes o zasadzie „Extra Ecclesiam…”
Orygenes, obok Cypriana z Kartaginy, uważany jest za jednego z twórców formuły "poza Kościołem nie ma zbawienia". Jak wielu Ojców Kościoła, Orygenes odwołuje się do obrazu biblijnego, porównując Kościół do arki Noego. Dla Orygenesa Noe […]
Przeczytaj całość3. Cyprian z Kartaginy o zasadzie „Extra Ecclesiam…”
Formuła "Poza Kościołem nie ma zbawienia" pojawia się mniej więcej w połowie III wieku, jednocześnie na Wschodzie u Orygenesa i na Zachodzie u Cypriana z Kartaginy. Spróbujmy prześledzić kontekst i okoliczności powstania tej formuły i […]
Przeczytaj całość2. Św. Ignacy Antiocheński o zasadzie „extra Ecclesiam…”
Święty Ignacy Antiocheński bywa wymieniany w opracowaniach jako pierwszy z Ojców Kościoła, u którego możemy znaleźć zalążki zasady Extra Ecclesiam salus non est. Myśl Ignacego o Kościele i zbawieniu jest jednak wyrażona w innej formie […]
Przeczytaj całość1. Fakty biblijne a zasada „extra Ecclesiam…”
Formuła "Poza Kościołem nie ma zbawienia" pochodzi z III w. Jej autorami byli: na Zachodzie św. Cyprian z Kartaginy, na Wschodzie Orygenes. Dla współczesnego człowieka brzmi ona bardzo kategorycznie. Warto więc może przyjrzeć się jej […]
Przeczytaj całość
Dodaj komentarz
Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.